بزرگترین عضو بدن پوست است که نقش محافظ را برای بدن ایفا میکند و از آسیب های فیزیکی وارد بر پوست مانند؛ بریدگی، سوختگی و ضرب خوردگی جلوگیری میکند. علاوه بر این آسیب ها، پوست در برابر عوامل درونی مانند؛ انواع جوش، آکنه و حساسیت پوستی نیز آسیب پذیر میباشد. اگزما پوستی یکی از ناراحت کننده ترین عارضه هایی است که ممکن است در سنین مختلف، پوست را به خود درگیر کند. در این مقاله سعی داریم شما را با انواع و دلایل اگزمای پوست آشنا کنیم پس تا انتها با ما همراه شوید.
اگزما (آماس پوست) عارضه پوستی است که در آن پوست دچار خارش، قرمزی، التهاب و پوسته ریزی میشود. البته پزشکان هنوز دلایل بروز این عارضه را نمیدانند. ولی این بیماری اغلب در افرادی که حساسیت و آلرژی دارند، بروز میکند. اگزما معمولا ریشه ارثی یا ژنتیکی دارد. اگزما در هر سن و در هر فردی ممکن است اتفاق بیفتد، ولی دوره شناخته شده این بیماری بیشتر در 5 سال ابتدایی عمر انسان است.
اگزما در کودکان و هم در بزرگسالان اتفاق می افتد؛ ولی نشانه های بیماری در این گروه ها با یکدیگر فرق میکنند که در ذیل به آن اشاره میشود:
• راش در چین آرنج یا زانو
• راش روی گردن، مچ دست، مچ پا و چین بین باسن و پاها
• بثورات ناهموار
• رنگ های راش روشن یا تیره
• راش هایی که پوسته پوسته تر از راش های کودکان
• جوش هایی در چین آرنج یا زانو یا پشت گردن
• بثورات قسمت زیادی از بدن
• پوست بسیار خشک در مناطق آسیب دیده
• خارش دائمی
اگزما یک بیماری پوستی مزمن، ولی قابل کنترل است که با شناسایی دلایل آن و کنترل محرک ها، علائم این بیماری را میتوان کنترل کرد. اگزما دلایل زیادی دارد که عبارتند از:
• حساسیت های غذایی: برخی از غذاها باعث ایجاد یا تشدید اگزما میشوند. پرهیز از این غذاها در بهبود علائم مؤثر هستند و باعث کاهش اگزما میشوند. مصرف غذاهای متفاوت بر روی افراد مختلف، باعث اگزما میشود و این علائم بر روی هر فرد متفاوت عمل میکند. ولی در کل اغلب غذاها و مواد غذایی که باعث ایجاد حساسیت میشوند، عبارتند از:
1. آجیل
2. غذاهای دریایی و صدف
3. شیر گاو
4. سویا
5. تخم مرغ
6. گندم
• پوست خشک: خشکی پوست میتواند از دلایل بروز اگزما باشد. ممکن است پوست به خاطر مرطوب نبودن هوا، استفاده زیاد از آب خیلی گرم و همچنین کمبود مراقبت روزانه، خشک شود.
• عوامل استرس زای عاطفی و احساسی: عامل اصلی اگزما استرس و اضطراب نیست، ولی این عوامل میتوانند اگزمای پوستی را تحریک کنند. استرس باعث تاثیر پذیری پوست، سیستم ایمنی و سایر اعضای بدن شده و اگزما را شدیدتر کند.
• عوامل تحریک کننده: تماس با برخی مواد شیمیایی و مواد تحریک کننده، میتواند محرک اصلی اگزما باشد این مواد شامل؛ عطرها، رنگها و انواع مواد شیمیایی هستند که برای نظافت بدن یا خانه از آنها استفاده میشود.
• مواد حساسیت زای موجود در هوا: موادی که از طریق استنشاق وارد بدن میشوند، سیستم ایمنی با این مواد مقابله کرده و باعث اگزما میشود. این مواد عبارتند از: گرده، شوره حیوانات خانگی، گردوخاک، دود و کپک و قارچ است.
• تعریق: تعریق از دلایل اگزما و تحریک آن میباشد. عرق کردن در تنظیم دمای بدن، رطوبت پوست و نحوه عملکرد سیستم ایمنی بدن تأثیرگذار است. البته بدت ممکن است به تعریق حساسیت دهد که در این شرایط اگزما تشدید میشود.
• درجه حرارت بسیار بالا یا بسیار پایین: معمولا در هوای خیلی گرم یا خیلی سرد اگزما تشدید میشود. معمولاً در پاییز و زمستان، سرما باعث کاهش رطوبت بدن شده و میتواند باعث خشکی پوست شود. در تابستان نیز گرمای هوا موجب عرق کردن بیشتر بدن میشود.
• هورمون ها: هورمون ها از عوامل ایجاد اگزمای پوستی شوند. البته این موارد در خانمها شایعتر است. نوعی از اگزما به نام درماتیت خود ایمنی پروژسترون وجود دارد که بر اساس چرخه قاعدگی تشدید میشود.
• عفونت: عفونت از دلایل اگزما نیست ولی باکتری ها میتوانند از پوستی که دچار اگزما شده است، به داخل بدن نفوذ کنند. قرمزی یا مرطوب شدن پوست ممکن است نشانه ایجاد عفونت پوستی باشد. سطح پوستی که به دلیل اگزما باز شده است، راهی مناسب برای ورود انواع ویروسها، از جمله ویروس هرپس، به داخل بدن است که باعث ایجاد تاول بر روی پوست میشود.
• مصرف دخانیات: استعمال مواد مخدر باعث تحریک پوست شده و میتواند از دلایل بروز اگزما باشد. طبق پژوهش های انجام شده نشان میدهد که مصرف دخانیات و اگزمای دست باهم مرتبط هستند.
اگزمای پوستی با توجه به شدت و بروز به انواع مختلفی تقسیم میشود، در حال حاضر انواع اگزما که در علم پزشکی شناخته شده‌اند؛ از این قرار میباشند:
در بیماری درماتیت تماسی، پوست دچار حساسیت و آلرژی میشود. علت اصلی این نوع از اگزما، قرار گرفتن مستقیم در معرض عوامل شیمیایی یا مواد آرایشی است. درماتیت تماسی دارای دو نوع مختلف است: آلرژیک و تحریکی.
این نوع از درماتیت در اثر تاخیر واکنش سیستم ایمنی بدن بعد از تماس با مواد آلرژی زا ایجاد میشود. معمولا بعد از گذشت 48 ساعت از تماس با این مواد پوست ملتهب میشود. پیچک سمی شایع ترین علت بروز درماتیت تماسی آلرژیک است. سایر علل شایع عبارتند از: فلزات، رنگ، عطر، مواد نگهدارنده در مواد آرایشی.
این نوع از درماتیت نسبت به درماتیت تماسی آلرژیک شایع تر است و علت اصلی این اگزما، قرارگیری پوست در معرض مواد شیمیایی مانند صابون غلیظ یا مواد شوینده و پاک کننده است که به پوست آسیب میرسانند. این مواد چربی و رطوبت موجود در لایه خارجی پوست را کاهش داده و لایه محافظ پوست را از بین میبرند و در نتیجه موجب التهاب پوست میشوند.
اگزمای دیس هیدروتیک از انواع اگزمای حاد و عود کننده است که در آن پوست بدن دچار تاول های پوستی میشود. این تاول ها بیشتر بر روی دستها و پاها مشاهده میشوند و حالتی برجسته به وجود می آورند. همچنین این تاول ها دردناک هستند. حتی بعد از درمان کامل هم میتواند دیس هیدروتیک مجدد عود کند. این اگزما در واقع یک واکنش آلرژیک به موادی مانند فلزات است. معمولا حساسیت های فصلی هم از این نوع اگزما هستند و افرادی که در هوای گرم و مرطوب بوده و زیاد عرق میکنند یا استرس زیادی دارند؛ بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این نوع اگزما میباشند.
این اگزما یک بیماری التهابی مزمن بوده و در پوست ضایعات متعدد قرمز، بیضی شکل یا کروی ایجاد میکند که در آن قسمت از لکه های پوست احساس سوزش و خارش شدید وجود دارد. گاهی اوقات بعد از خارش شدید پوست، مایع شفافی هم از لکه ها خارج میشود. همچنین این نوع از اگزما به نوع عددی هم معروف است؛ اگزمای نومولار هنگامی ایجاد میشود که پوست دچار سوختگی شده یا جای نیش حشرات بر روی آن باقی مانده باشد. اگزمای نومولار در2درصد از مردم رخ میدهد و افرادی با بیش از 50 سال سن و همچنین مردان بیشتر از زنان مبتلا میشوند البته افراد در هر سنی می توانند تحت تأثیر این اگزمای پوستی قرار بگیرند.
درماتیت ساکن یا وریدی ، اگزمای مزمن که اغلب در قسمت داخلی ساق پاها ایجاد میشود؛ علت اصلی بروز این نوع اگزما مشکل در سیستم گردش خون و واریس است. علائم درماتیت ساکن به شدت و ضعف اگزما بستگی دارد. خشکی پوست، قرمزی، متورم شدن و خارش پوست از نشانه‌های اگزمای ساکن هستند. این بیماری بیشتر در افراد بالای 50 سال ظاهر میشود.
این نوع از اگزما یک بیماری مزمن و صعب الاعلاج است که باعث بروز لکه های فلس دار، قرمز و شوره سر میشود. این نوع اگزما در بالای قفسه سینه، سر، صورت و پاها ایجاد میشود. این اگزما در بزرگسالان و کودکان قابل شیوع است که این نوع اگزما در کودکان به عنوان کلاه گهواره شناخته میشود. لکه های ایجاد شده توسط این اگزما بر روی پوست و یا اندام تناسلی به شدت خارش دارند؛ این خارش ها گاهی به قدری زیاد است که باعث خونریزی محل مبتلا میشود. از مهم ترین علائم این نوع اگزما زرد و چرب شدن پوست و پوسته پوسته شدن آن اشاره کرد. دلایل اصلی ابتلا به درماتیت سبورئیک را میتوان استرس، پوست چرب، عدم شستشوی مناسب پوست، ارث و شرایط آب و هوایی دانست.
درماتیت عصبی یکی از انواع اگزما است. هنگامی که شما لباس تنگی را میپوشید یا در شستشوی قسمت های مختلف پوست دقت کافی را به کار نمی گیرید؛ در این قسمت ها احساس خارش خواهید کرد. خارش مکرر این قسمت ها باعث ضخیم شدن پوست در این نواحی میشود. این درماتیت اغلب در نواحی قوزک پا، قسمت خارجی ساعد، بازو، پشت گردن و ناحیه تناسلی به درماتیت ظاهر میشود .
اتوپیک نوعی از اگزمای پوستی ارثی است که گاهی با آسم و تب یونجه همراه میشود و معمولا در کودکان خردسال بروز میکند. پوسته پوسته شدن پوست بدن، التهاب و خارش های شدید در پوست از نشانه‌های این نوع اگزما هستند که اکثرا در داخل آرنج، صورت، گردن و دست ها مشاهده میشود. گاهی خارش ها به قدری شدید میشوند که عفونت پوست زمینه‌ای برای ابتلا به بیماری های ویروسی و باکتریایی خواهد بود.
این نوع از اگزما در کودکان و نوزادان مشاهده میشود. درماتیت پوشک است بیشتر در نواحی که با استفاده از پوشک پوشانده شده بروز می یابد. علت اصلی این نوع از اگزما، قرار داشتن قسمت های زیر پوشک در معرض رطوبت ادرار و مدفوع و عدم تعویض به موقع کودک و حرکت کردن او با پوشک کثیف است که میتواند علائم این نوع از اگزما را تشدید کند.
بهترین راه برای جلوگیری از تشدید اگزما و برطرف کردن علائم آن از روی پوست، مراقبت صحیح از پوست است. هنگامی که پوست شما دچار اگزما میشود؛ عوامل مختلفی باعث افزایش شدت اگزما بر روی پوست میشوند؛ از اصلی ترین این عوامل میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
• قرار گرفتن در معرض گرما و تعریق
• استرس و اضطراب
• عدم استفاده از مرطوب کننده های مناسب و خشکی پوست
• پوشیدن لباس پشمی و یا پلاستیکی
• پوشیدن لباس تنگ
• استفاده از صابون و شوینده نامناسب، خشن و معطر
• قرار گرفتن دائمی در معرض مواد شیمیایی یا حلال ها
• عوامل محیطی و تغییرات ناگهانی آب و هوا
باید گفت خیر اگزما واگیردار و مسری نیست، اما بیماری پوستی فرد را میتواند آلوده کند و به راحتی قابل انتقال است. در اگزما، موانع پوستی، به ویژه زمانی که پوست ملتهب است، عملکرد خوبی برای جلوگیری از باکتری ها و میکروب ها ندارد. پس در صورت تماس با باکتری ها، ممکن است باعث عفونت پوستی شود. ظاهر پوست آلوده متفاوت خواهد بود، اما ممکن است باعث ایجاد پوسته طلایی در بالای پوست و تاول زدن شود. همچنین این تاول ها با سطح باز تنها راه گسترش عفونت نیستند و ممکن است بسیاری از عوامل که در قسمت فوق به آنها اشاره شد نیز در اگزمای پوستی دخیل باشند.
نکته! می توانید برای درمان اگزما از کرم ترمیم کننده پوست سیکالفیت پلاس اون استفاده نمایید. این کرم برای کمک به ترمیم پوست و تسریع روند بازسازی پوست استفاده می شود.
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به سایت رایا میکاپ / رایا کازمتیک می باشد.
