امروزه بسیاری از افراد در جامعه به دنبال روش هایی برای مراقبت از پوست و زیبایی هستند. روش های متفاوتی برای این کار وجود دارد. روش هایی مانند عمل های جراحی پوست و روش های دستگاهی مانند لیزر و یا استفاده از داروها و محصولات بهداشتی و مراقبتی و یا تهیه و استفاده از ماسک های خانگی و ماسکهای شیمیایی.
یکی از مهمترین و ساده ترین روش ها برای بهداشت و مراقبت از پوست استفاده از محصولات بهداشتی و درمانی می باشد. این ترکیبات در مقایسه با درمان های خانگی و سنتی عملکرد سریعتری دارند و در مدتی کوتاه اثر گذاری خوبی روی پوست دارند. همچنین این محصولات عوارض بعد از عمل و هزینه های گزاف جراحی ها را در پی ندارند. به همین دلیل امروزه به طور گسترده ای از محصولات بهداشتی و درمانی استفاده می شود.
یکی از مهمترین این محصولات رتینول ها و رتینوئیدها هستند. با وجود استفاده گسترده از این ترکیبات هنوز بسیاری از افراد اطلاعی در مورد چگونگی اثر گذاری این محصولات و تفاوتهای آنها با هم ندارند. ویتامین A و مشتقات آن مانند رتینول ها و رتینوئیدها فواید زیادی برای سلامت پوست دارند. به همین مهم است که آنها مدت طولانی در صنعت مراقبت از پوست حضور داشته اند.
قبل از بررسی تفاوت و شباهت این ترکیبات بهداشتی مراقبتی پوست بهتر است ابتدا تعریف هر کدام از آنها را بدانیم.
رتینوئید ها ازمشتقات ویتامین A هستند. آنها به طور گسترده در محصولات مراقبت از پوست به ویژه برای جلوگیری از علائم پیری زودرس استفاده می‌شوند. رتینوئید حاوی رتینوئیک اسید است که یک شکل قوی و فعال از ویتامین A است. اسید رتینوئیک خالص، قوی‌ترین نوع رتینوئید است و مستقیماً روی پوست تأثیر می‌گذارد و به همین دلیل فقط از طریق نسخه در دسترس است.رتنوئیدها با رادیکال های آزاد که یکی از عوامل اصلی آسیب پوست هستند مبارزه می‌کنند. همچنین این محصولات با افزایش تولید کلاژن در پوست آن را محکم‌تر کرده، در نتیجه از ایجاد خطوط و چین و چروک‌های ظریف روی پوست جلوگیری می کند.
رتینوئیدها همچنین تا حدودی در پیشگیری از آسیب ناشی از تابش نور روی پوست به دلیل قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید مؤثر هستند. همچنین، برخی از مطالعات بالینی نشان داده‌اند که این مشتقات ویتامین A سیستم ایمنی پوست را تقویت کرده و از میکروب‌های مفید روی پوست حمایت میکند (میکروبیوم). بنابراین استفاده موضعی از رتینوئیدها می‌تواند به درمان آکنه کمک کند.و در محو کردن پیگمنتاسیون و درخشان کردن پوست بسیار مفید میباشد.
رتینول نوع خاصی از رتینوئید، حاوی کمترین مقدار رتینوئیک اسید و ضعیف ترین نوع رتینوئیدها است که در سال 1984 در دسترس عموم قرار گرفته است. رتینول متابولیسم سلولهای پوست را بیشتر و در نتیجه تولید کلاژن را تقویت میکند.اما به دلیل اینکه رتینول نسبت به سایر رتینوئیدها ملایم تراست نقطه شروع خوبی برای مبتدیان یا انواع پوست های حساس می باشد.
رتینول رایج ترین نوع رتینوئید است که در محصولات بدون نسخه بکار گرفته میشود. بنابراین میتوانید بجای رفتن به دکتر و تهیه نسخه برای خرید رتینوئید، به سادگی یک محصول حاوی رتینول را تهیه و استفاده کنید. این ترکیب ممکن است کمی ضعیف تر باشد اما در دسترس تر و استفاده از آن آسان تر است. درواقع، این ترکیب در استحکام پوست و درمان مشکلات آکنه بسیار تاثیر گذار است و عوارض جانبی کمتری هم دارد، اما به مداومت بیشتری در استفاده برای نشان دادن نتایج نیاز دارد تقریبا چند ماه تا یک سال.
شباهت رتینول و رتینوئید در فواید آن دو است. شما میتوانید از هر دو ترکیب برای کاهش علائم پیری پوست، لک، کدری و بسیاری از مشکلات پوستی استفاده کنید.
هم رتینول و هم رتینوئید، خواص ضد پیری و جوانسازی دارند. محصولاتی که حاوی این دو ترکیب هستند میتوانند علائم پیری پوست مانند لک و تیرگی و چین و چروک را بهبود بخشند و ظاهر پوست را جوانتر و شاداب تر کنند. این دو ترکیب برای بهبود لک، یکنواخت کردن رنگ پوست، بهبود جوش و جای آن و افزایش کلاژن سازی در پوست مفید هستند.
ترکیبات رتینوئید و مشتقات آنها مانند رتین A همگی اثر یکسانی دارند. اما زمان مورد نیاز برای اثرگذاری آنها و عوارض آنها با هم متفاوت است.
رتینوئید واژه‌ای فراگیرتر و کلی‌تر است. رتینول حالت اولیه‌ی ویتامین A و در دسته‌ی رتینوئیدها است. رتینول ها نوعی رتینوئید هستند که در طبقه‌ی مواد دارویی دسته‌بندی می‌شوند. هر دو به افزایش چرخه‌ی تولید سلولهای پوست کمک می‌کنند و تأثیر آنها در کند کردن روند پیری پوست ثابت شده است. رتینول نیازی به نسخه پزشک ندارد و به راحتی میتوان آن دا تهیه کرد و برای اثرگذاری باید در پوست در وضعیت فعال قرار بگیرد. اما رتینوئید نیاز به تجویز پزشک دارد، زیرا محصولی قوی‌تر و اثرگذاری آن در مبارزه با چین و چروک، جوش و آکنه کمی بیشتراز رتینول است.
رتینوئید ساختار سلولهای پوست را در اپیدرم بازیابی میکند، درنتیجه از گشاد شدن منافذ روی پوست جلوگیری و آنها را جمع میکند. بنابراین گرفتگی منافذ، بروز جوش و ضایعات دیگر پوستی کاهش می‌یابد. کوچک شدن منافذ و بازیابی بافت پوست ظاهر بهتری به آن می‌بخشد،به همین دلیل پوست زیبا و جوان خواهد شد. برای دریافت نسخه باید از متخصص پوست مشورت بگیرید.
رتینوئیدهای تجویزی که معمولا با نام و برچسب رتینA یا ترتینوئین شناخته می‌شوند در مقایسه با انواع دیگری که به نسخه نیاز ندارند، حاوی مقدار بیشتری از ترکیبات فعال اسید رتینوئیک و مقدار کمتری نرم‌کننده هستند. بنابراین سریع‌تر جذب می‌شوند و در یک یا دو هفته‌ی نخست مصرف باعث قرمزی و پوسته‌شدن پوست می‌شوند. رتینوئیدهای تجویزی در مدت کوتاه‌تری تغییرات چشمگیر و ملموسی ایجاد می‌کنند.
رتینوئیدهای طبیعی یا مصنوعی بدون نیاز به نسخه در سطحی میانه دارای رتینول یا رتینیل کم‌اثر (معادل 0/5 تا 2 درصد محصول) هستند. هنگام خرید این محصول به‌دنبال موادی مانند «رتینیل پالمِتات»، «رتینیل اَستات» یا «رتینیل لینولِئات» در فهرست مواد تشکیل‌دهنده باشید. محصولات بدون نسخه دارای رتینول کمتر و نرم‌کننده‌ی بیشتری هستند و بنابراین مانند انواع تجویز شده با قرمزی و خشکی پوست و پوسته پوسته شدن همراه نیستند. درنتیجه برای پوستهای حساس مناسب هستند.
تفاوت دیگری که رتینوئید ها و رتینول ها با هم دارند، لیبل بسته بندی آنها است. روی لیبل بسته بندی محصولاتی که حاوی رتینول هستند، کلمه رتینول ذکر شده است اما از آنجا که سایر انواع رتینوئید ها تنوع زیادی دارند، روی لیبل محصول حاوی آنها باید دقیقا ویژگی و نوع آن ذکر شده باشد.
خلاصه اینکه رتینوئید و رتینول هر دو اثر یکسانی روی پوست دارند؛ فقط زمان و میزان اثرگذاری آنها با هم متفاوت است.
مصرف بیش از اندازه رتینول و رتینوئید و با درصد بالا باعث حساسیت بیشتر در برابر نور خورشید و درنتیجه سوختگی بیشتر می‌شوند. همچنین مصرف آنها در دوره‌ی بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود.
رتینوئیدها تنها درصورتی آسیب‌رسان خواهند بود که فرد پوستی حساس داشته باشد؛ مثلا به اگزما یا آکنه‌ی روزاسه مبتلا باشد. در این شرایط مصرف رتینوئید باعث التهاب و تورم میشود. البته افراد با پوست حساس هم میتوانند با تجویز پزشک، از مزیت‌های رتینوئیدها بهره ببرند. افراد دارای پوست حساس باید به تدریج این ماده را در برنامه‌ی مراقبت از پوست خود بگنجانند؛ مثلا مصرف رتینوئید را با هفته‌ای یک بار آغاز کرده و پیش از آن از مرطوب‌کننده استفاده کنند. اما مصرف بیش‌ازاندازه‌ی رتینول ممکن است باعث حساسیت و خشکی،قرمزی و سوختگی پوست شود. افراد دارای پوستهای حساس هم شاید با آن سازگاری نداشته باشند.
ممکن است پوست این افراد با خشکی، حساسیت و پوسته شدن همراه باشد اما به‌تدریج این عوارض کاهش می‌یابد. در صورت بروز این عوارض مصرف رتینA را برای چند روز قطع کنید؛ یا پیش یا پس از مصرف این ماده از مرطوب‌کننده استفاده کنید. همچنین میتوانید برای چند روز از لایه‌بردارهای ضعیف‌تر مانند آلفاهیدروکسی اسید استفاده کنید.
افراد دارای پوست تیره است، باید بیشتر در مصرف رتینوئیدها دقت کنند. هرچند با گذر زمان سازگاری درپوست ایجاد میشود، اما گاهی افراد با پوست تیره درصورت بروز حساسیت زیاد دچار لک‌های پوستی موقتی می‌شوند. بهتر است برای اطمینان قبل از مصرف با پزشک متخصص پوست مشاوره داشته باشند.
نکته‌ی مهمی که در مصرف رتینول یا رتینوئید( رتینA ) باید به یاد داشته باشید، استفاده‌ی مناسب و به‌اندازه‌ی ضدآفتاب است. مصرف رتینول بدون محافظت از پوست در برابر اشعه آفتاب توصیه نمی‌شود. مصرف روزانه و به‌اندازه‌ی ضدآفتاب برای رسیدن به نتیجه‌ی دل‌خواه از مصرف رتینول یا رتینوئید، امری ضروری است.
مصرف رتینول برای پوستهای حساس مناسب تر است زیرا به دلیل غلظت ملایم احتمال وجود عوارض جانبی کمتری درآن وجود دارد در حالی که رتینوئید به دلیل داشتن محتوای قوی تری که دارد برای پوست های حساس تر تجویز می شود. رتینوئید ممکن است باعث خارش ، قرمزی ، سوزش و لایه برداری پوست شود.
چه زمانی باید رتینول و رتینوئید را مصرف کرد؟
بیشتر رتینوییدها در برابر نور مقاوم نیستند، بنابراین باید در ظرف‌های مات و با بسته‌بندی مناسب نگهداری شوند. بهتر است محصولاتی که دارای سطح بالای رتینوئید هستند را تنها شب‌ها مصرف کنید زیرا این مواد به اکسید‌شدن و پرتو فرابنفش بسیار حساس هستند. البته برخی محصولاتی که نسخه نیاز ندارند ممکن است برای مصرف روزانه تولید شده باشند. مقدار رتینوئید موجود در این محصولات اغلب به اندازه‌ای است که حساسیتی در برابر نور خورشید ایجاد نمی‌کند. در مقابل اثرگذاری زیادی هم نمیتواند داشته باشد.
پوست بیشتر افراد واکنش بدی به مصرف رتینوئیدها ندارد و با آن سازگارند، اما بهتر است آن را به‌تدریج به برنامه مراقبتی اضافه کنید. وقتی پای رتینوئیدها در میان است، همیشه مقدار«کم» اثرگذاری بهتری دارد. اندازه‌ی یک نخود برای همه‌ی صورت کافی است. همچنین این مقدار را برای واکنش رتینول یا دیگر محصولاتی که برای مراقب از پوست استفاده می‌کنید، درنظر داشته باشید. اگر در تابستان رتینول را مصرف می‌کنید، استفاده از ضدآفتاب با SPF بالا ضروری است، زیرا به‌دلیل حساس شدن پوست احتمال آفتاب‌سوختگی افزایش می‌یابد.
با مصرف رتین A تجویز‌شده توسط پزشک پس ازگذشت 6 هفته متوجه تغییرات ایجاد شده در بافت و رنگ پوست‌تان می‌شوید. نتیجه‌ی مصرف رتینول بدون نسخه پس از 8 تا 10 هفته، ولی نه به‌اندازه‌ی تأثیر رتینA مشاهده میشود. میتوانید با استفاده‌ی کرم‌هایی که حاوی رتینول همراه با دیگر محصولات دارای ترکیبات ضدپیری هستند مانند هیدروکینون و ویتامین C نتیجه‌ی سریع‌تر و بهتری بگیرید.
نکته اصلی در رابطه با مصرف رتینول و رتینوئید:حتما قبل از مصرف با یک متخصص پوست صحبت کنید تا تشخیص دهد آیا پوست شما می تواند رتینوئیدها را تحمل کند یا اینکه استفاده از رتینول برای پوست شما مطمئن تر است ، به یاد داشته باشید که آنها را فقط درشب استفاده کنید و آن ها را به همراه یک پاک کننده و شوینده صورت و مرطوب کننده ملایم استفاده کنید.
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به سایت رایا میکاپ / رایا کازمتیک می باشد.
