وازلین یکی از محصولات پرکاربردی است که تقریبا در تمام خانه ها یافت می شود. از این ماده در بهبود بسیاری از مشکلات پوستی به ویژه خشکی و زبری استفاده می شود. بعلاوه در ترکیبات محصولات آرایشی و مراقبتی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. اما آیا به طور دقیق با ماهیت این ماده شیمیایی و مزایا و معایب آن آشنا هستید؟ هدف ما در این مقاله آنست تا هر آنچه را در مورد وازلین باید بدانید، با شما در میان بگذاریم. پس اگر به استفاده از وازلین علاقمندید یا در مورد آن کنجکاو هستید، در ادامه این مطلب همراه ما شوید.
ژله پترولیوم (Petroleum jelly) یا ژله نفتی که با نام تجاری وازلین شناخته می شود، از یک ژل خمیری و نیمه جامد ساخته شده و ترکیبی از روغن های معدنی و موم است. کشف این محصول به سال 1859 برمی گردد که کارگران سکوهای نفتی با تشکیل آن روی تجهیزات و لباس هایشان مواجه شدند. آن ها از این ماده برای بهبود بریدگی و سوختگی دست هایشان کمک می گرفتند. این موضوع در نهایت سبب شد که این محصول نفتی را با تقطیر و خالص سازی به ژلی روشن و سبک تر و رقیق تر تبدیل کرده و در سال 1872 وازلین کنونی را به طور رسمی ثبت کنند. بنابراین می توان گفت شیمیدانان این ماده را از فراورده های نفتی استخراج می کنند و در صورت خالص بودن، بدون رنگ و طعم و بو است. اما اگر زیاد تقطیر و خالص سازی نشده باشد، رنگ زرد کمرنگی دارد.
وازلین محصولی است که از سالیان دور تا کنون توسط اکثر مردم جهان با کاربردهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. اصلی ترین ویژگی این محصول مربوط به ایجاد یک سد فیزیکی برای محبوس کردن رطوبت درون پوست است. به همین دلیل به عنوان یکی از ترکیبات مکمل در محصولات مرطوب کننده بکار می رود. وازلین با ایجاد یک لایه محافظ روی پوست، رطوبت آن را حفظ کرده و در نتیجه به تسریع روند ترمیم بریدگی و خراش های پوستی کمک می نماید. این ماده برای استفاده روزانه انواع پوست و در تمامی سنین مناسب می باشد. اما در میان کسانی که پوست خشک و حساس یا آسیب پوستی دارند، از محبوبیت ویژه ای برخوردار است.
وازلین محصول بسیار کاربردی است که مزایای زیادی دارد. به طوری که در طول سال های زیادی که از کشف آن می گذرد حتی بدون ایجاد تغییرات قابل توجهی در کیفیت و فرمولاسیونش، همچنان طرفداران زیادی دارد. در این قسمت مهم ترین فواید و کاربردهای وازلین را بیان می کنیم.
ژله پترولیوم به عنوان یک مرطوب کننده بسیار قوی و موثر عمل می کند. یعنی با ایجاد یک لایه محافظ و ضد آب، رطوبت را درون پوست قفل می نماید و مانع هدر رفتن آن می شود. از این رو از خشک و زبر و دهیدراته شدن پوست جلوگیری می کند. این ماده را می توان به عنوان مرطوب کننده پوست صورت، دست ها و سایر نواحی بدن استفاده کرد. به ویژه اگر پوست خشکی دارید یا در شرایط هوایی سرد و خشک زندگی می کنید، می تواند شما را از خشکی بیش از حد پوست نجات دهد. در صورتی که در خانه یا قبل از خروج از خانه و قرار گرفتن در معرض باد و سرما مقداری وازلین روی پوست بزنید، پوستتان به خوبی در امان می ماند.
این ماده همچنین به منظور مرطوب کردن پوست خشک پس از حمام، بهبود خشکی و ترک خوردگی دست ها و پاها و آرنج یا پوست اطراف ناخن ها و ... موثر است. اگر دست هایتان در حین کار یا باغبانی آسیب دیده باشد، می توانید پس از شستشو و خشک کردن، مقداری وازلین به ان ها بزنید و دستکش بپوشید. چنانچه پاشنه های پاهایتان ترک خورده هستند، می توانید با قرار دادن پاها در ظرف آب گرم و نمک و سپس خشک کردن و وازلین زدن و جوراب پوشیدن به بهبود آن ها کمک کنید. البته وازلین تنها برای مصارف خارجی مناسب است. بنابراین از استفاده آن در بینی و لب خودداری نمایید.
از انجایی که وازلین به حفظ رطوبت و مرطوب نگه داشتن پوست کمک می کند، این موضوع باعث بهبود گردش رطوبت و در نتیجه ترمیم سریع تر آسیب های پوستی نه چندان شدید می شود. این ماده یک فراورده استریل و ضد میکروب نبوده و نباید سریعا روی زخم استفاده شود. اما اگر پس از تشکیل لایه محافظ زخم و ضد عفونی آن، از وازلین استفاده کنید، با جلوگیری از خشکی آن در تسکین جای زخم موثر خواهد بود.
بسیاری از افرادی که پوست های نازک و حساس و خشک و مستعد اگزما دارند، در اثر مالش و اصطکاک لباس و برخی از پارچه ها به ویژه در ناحیه پوست گردن احساس سوزش یا ایجاد زخم و ... می کنند. این افراد در صورتی که پوستشان را با مقدار کمی وازلین چرب کنند، باعث کاهش اصطکاک و در نتیجه پیشگیری از ایجاد زخم و خارش دردناک بعد از آن می شوند. این کار برای افراد پرتحرک و یا ورزشکاران و همچنین در هنگام مسافرت ها بسیار مفید است.
امروزه انواع روغن های آرایش پاک کن در بازار وجود دارد که بسیار راحت تر مواد آرایشی را از روی صورت تمیز می کنند. بر اساس مطالعات صورت گرفته و روش سونوگرافی چشم مشخص شده که استفاده از وازلین در نواحی اطراف چشم بی خطر است. به همین دلیل برخی افراد از این ماده برای پاک کردن آرایش پوست صورت و چشم هایشان کمک می گیرند. کافی است که در حین پاک کردن آرایش، چشم هایتان را ببندید تا وازلین به داخل چشم نرود. سپس با پنبه یا پد کتانی آغشته به وازلین به آرامی پوست را تمیز کنید.
یکی از مشکلات رایجی که برای موها اتفاق می افتد، خشکی و کمبود رطوبت در موها است. خشکی مو اغلی در اثر رنگ و دکلره کردن موها، شامپوهای نامناسب، عدم مراقبت های روزانه صحیح، استفاده از وسایل حرارتی مانند سشوار و اتو مو، تماس با آب استخر، قرار گرفتن بیش از حد در معرض وزش باد و نور آفتاب و ... ایجاد می گردد. این مشکل به مرور باعث ایجاد وز و موخوره نیز می شود. یکی از راه های درمان و پیشگیری از خشک شدن ساقه موها و ایجاد وز و موخوره، آبرسانی و مرطوب نگه داشتن مو است. وازلین می تواند ضمن جلوگیری از آسیب و خشکی مو، آن ها را درخشان تر نشان دهد. برای این منظور کافی است که کف دست ها را با مقدار کمی وازلین چرب کرده و بر روی قسمت های انتهایی ساقه موها بزنید.
یکی از مصارف شناخته شده وازلین، محافظت و تسکین پوست حساس و نازک نوزادان است. از آنجایی که پوست نوزادان بسیار آسیب پذیر است، به راحتی در اثر تماس طولانی مدت با پوشک یا ادرار تحریک می شود. وازلین با ایجاد یک لایه محافظ روی پوست، مانع تماس آن با رطوبت ناشی از ادرار می شود. بنابراین می توانید پوست نوزاد را پس از شستشو و خشک نمودن، با وازلین چرب کنید تا از بثورات، خارش و حساسیت ناشی از تماس پوست با پوشک در امان بماند.
بسیاری از افراد در هنگام رنگ کردن موها و یا لاک زدن ناخن ها با مشکل رنگی شدن پوست صورت و دور ناخن مواجه هستند. یکی از کاربردهای وازلین، محافظت پوست در برابر رنگ می باشد. یعنی اگر پوست این نواحی را با وازلین چرب کنید، در صورت تماس با مواد رنگی هم، پوستتان رنگ نمی شوند. لذا توصیه می کنیم قبل از رنگ کردن مو، با وازلین خط رویش موها را چرب کنید یا هنگام لاک زدن دور ناخن ها را چرب کنید.
برخی افراد از وازلین به عنوان زیرساز عطر استفاده می کنند. این کار باعث ماندگاری بیشتر رایحه و بوی خوش عطرتان خواهد شد. زماین که وازلین را روی پوست می زنید، عطر را به خود جذب می نماید و آن را برای مدت زمان طولانی تری حفظ می کند.
همان طور که اشاره شد، وازلین یک مرطوب کننده و نرم کننده موثر می باشد. بنابراین برای رفع خشکی و ترک خوردگی های پای حیوانات خانگی خصوصا سگ ها موثر است. می توانید پس از اینکه پنجه پای سگ خود را با گاز استریل تمیز و خشک کردید، آن را با وازلین چرب کنید. موقع استراحت یا بعد از پیاده روی بهترین زمان برای انجام این کار است.
برخی اوقات برای استفاده از اجسامی که سفت بوده یا اصطکاک خوبی ندارند و ...، نیاز به چرب کردن آن ها داریم تا راحت تر بکار گرفته شوند. مثلا انگشتری که در انگشتتان گیر کرده یا گوشواره هایی که به سختی در سوراخ گوش فرو می روند، با چرب کردن به راحتی قابل انجام هستند. همچنین اگر لولای در کمد قیژ قیژ می کند یا زیپ لباستان به راحتی حرکت نمی کند، کافی است که با مقدار کمی وازلین آن ها را چرب کنید تا مشکلتان حل شود.
این محصول مزایا و کاربردهای بسیار بیشتری از موارد ذکر شده در بالا دارد. در واقع این ها تنها نمونه ای از کاربردهای فراوان آن هستند. با این حال وازلین می تواند معایب و ضررهایی نیز برای پوست ایجاد کند. زیرا این ماده از فرآورده نفتی ساخته شده و بسته به فرایند تولید و برند سازنده می تواند درجه خلوص مختلفی داشته باشد. در صورتی که وازلین مورد مصرف شما به خوبی تصفیه و خالص سازی نشده باشد، حاوی مواد بسیار مضری برای پوست خواهد بود. اما اگر از وازلین خالص که به خوبی تصفیه شده استفاده کنید، خطری نخواهد داشت. لذا توصیه می کنیم از وازلین برندهای نامعتبر یا دست ساز و خانگی استفاده نکنید.
وازلین فقط برای مصارف خارجی امن و مناسب می باشد. از این رو مباید از وازلین برای رفع خشکی لب ها یا بینی در فصل های سرد سال استفاده کرد. بنابراین اگر از این ماده برای رفع خشکی بینی در اثر سرماخوردگی یا آلرژی و یا بعنوان بالم لب استفاده می کنید، سریعا این کار را متوقف نمایید. زیرا خوردن یا مصرف داخلی وازلین برای سلامتی شما مضر است.
وازلین بافت چرب و روغنی دارد که ممکن است منافذ پوست را مسدود کند. از این رو برای پوست های چرب و مستعد آکنه مناسب نمی باشد. زیرا احتمالا دچار انسداد منافذ و ایجاد جوش و اکنه های پوستی می شوند. سایر افراد هم بهتر است قبل از استفاده از وازلین، پوستشان را شسته و خشک کنند. اینگونه ضمن پیشگیری از رشد باکتری و عفونت، احتمال ایجاد جوش نیز کاهش می یابد.
افرادی که پوست حساس تری دارند، ممکن است در اثر بکارگیری مشتقات پترولیوم دچار واکنش های آلرژییک پوستی شوند. بنابراین توصیه می کنیم همواره پیش از این که محصولات جدید را تست کنید، ابتدا تست حساسیت انجام دهید. یعنی مقدار کمی از آن را روی پوست بازو تست کنید. سپس اگر حساسیتی مشاهده نشد، آن را برای سایر نواحی بکار ببرید.
به منظور پیشگیری از ایجاد عفونت های قارچی یا باکتریایی باید قبل از مصرف وازلین، پوست نواحی مورد نظر را کاملا تمیز و خشک نمایید. همچنین با دست های آلوده اقدام به برداشتن وازلین از قوطی و استفاده از آن نکنید.
در این مقاله با مزایای بیشمار وازلین و همچنین عوارض احتمالی آن آشنا شده اید. اگر قصد استفاده از این ماده را دارید، باید به نکات ذکر شده توجه نمایید. به ویژه این که از وازلین فقط برای استعمال خارجی استفاده کنید. همچنین وازلین اصل و بهداشتنی با بالاترین درصد خلوص را تهیه نمایید. اما اگر نگران خطرات و عوارض احتمالی ناشی از مصرف وازلین هستید، توصیه می کنیم به سراغ محصولات مراقبت از پوست تخصصی بروید.
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به سایت رایا میکاپ / رایا کازمتیک می باشد.
